Τα πρόσφατα μέτρα που ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Ανάπτυξης θέτουν στο στόχαστρο την έρευνα σε μια προσπάθεια μεγαλύτερης σύνδεσης της έρευνας με τη βιομηχανία και το κεφάλαιο. Αυτή τη φορά οι ειδικοί του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και ειδικότερα το τμήμα της Γενικής Διεύθυνσης της Εργασιακών Σχέσεων, ανακοίνωσαν μια σειρά δράσεων για το RebrainGreece. Μία από τις παρεμβάσεις της δράσης αυτής είναι η «Ελλάδα Ξανά»: στρέφονται στο ανθρώπινο δυναμικό του εξωτερικού που διαπρέπει σε διάφορους τομείς της έρευνας νέων τεχνολογιών και προτίθεται να προσλάβει νέους επιστήμονες (περίπου 500 σε αριθμό) προκειμένου να προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους σε επιχειρήσεις της Ελλάδας, μεταφράζοντας τα ερευνητικά κατορθώματα σε κέρδη. Ένα από τα μέτρα που θα δελεάσουν τον «επαναπατρισμό» των νέων επιστημόνων θα είναι ο «σταθερός» μισθός των 3000 ευρώ για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Η κατευθυνόμενη έρευνα που θέλει να πλασάρει η νέα κυβέρνηση, με φόντο πάντα την ανταγωνιστικότητα και την αριστεία στόχο έχει να ενισχύσει το κεφάλαιο, και μάλλον βλέπει το “brain drain” ως απλά άλλη μία ευκαιρία, και εξηγούμαστε: Οι επιχειρήσεις που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα για την προσέλκυση «νέων καταξιωμένων Ελλήνων επιστημών από το εξωτερικό» θα αναγνωριστούν ως «πρωτοπόροι-πρεσβευτέςς υψηλής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης» ενώ παράλληλα θα εκμεταλλευτούν τους νέους επιστήμονες, και θα χρηματοδοτηθούν από Ευρωπαϊκούς πόρους. Με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια δηλαδή, και θα ενισχυθεί η «ιδιωτική πρωτοβουλία», και επικράτηση του τεχνοκρατικού-νεοφιλελεύθερου μανδύα των «καταξιωμένων ερευνητών» (γιατί οι υπόλοιποι δεν μας ενδιαφέρουν, είπαμε πρέπει να είσαι «άριστος» για να ενδιαφερθούμε) με κοινωνικό προσωπείο.
Η κυβέρνηση ΝΔ αναδεικνύει στους βασικούς λόγους σχεδιασμού του προγράμματος «Ελλάδα Ξανά»: «η δημιουργία επόμενων γενιών στη χώρα μας με τόσο έντονο το πρόβλημα γήρανσης» όπως χαρακτηριστικά είπε ο υπουργός εργασίας, ενώ το πραγματικό πρόβλημα είναι η κυβερνητική αδιαφορία για όλους τους ανθρώπους που εργάζονται στην έρευνα. Ο εργασιακός μεσαίωνας που ισχύει σε όλα τα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια, εργαζόμενοι χωρίς ασφάλιση λόγω υποτροφιών, επισφαλείς και αβέβαιες συμβάσεις με μπλοκάκια, απλήρωτοι για μήνες ακαδημαϊκοί υπότροφοι είναι τα βασικότερα προβλήματα που δεν βλέπει, ή μάλλον επιλέγει να μην δει, η κυβέρνηση ΝΔ. Εξάλλου το πρόβλημα «γήρανσης» στην παιδεία και την έρευνα μπορεί να λυθεί! Με προσλήψεις νέου μόνιμου προσωπικού, αυτών δηλαδή που ήδη βγάζουν την δουλειά στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά κέντρα πολλές φορές χωρίς να πληρώνονται. Δεν χρειάζεται πάλι να αναφέρουμε την υποχρηματοδότηση και την υποστελέχωση των Πανεπιστημίων, που καλούνται τώρα να «ανακαλύψουν» την επιχειρηματικότητα και να κάνουν νταλαβέρια με επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται το ανθρώπινο δυναμικό και τους πόρους των Πανεπιστημίων χωρίς να αφήνουν τίποτα πίσω, χωρίς να δίνουν λόγο σε κανέναν.
Τουλάχιστον προσωρινός και πρόχειρος ο σχεδιασμός του επαναπατρισμού νέων επιστημόνων και ερευνητών εφόσον η τεχνογνωσία τους θα χρησιμοποιηθούν από τις εταιρίες και όχι από τα δημόσια πανεπιστημιακά ιδρύματα και τα ερευνητικά κέντρα. Την ίδια στιγμή οι συμβάσεις 4000 εργαζομένων στην έρευνα είναι στον αέρα και οι πηγές χρηματοδοτήσεις των ερευνητικών κέντρων και των πανεπιστημίων μειώνεται ραγδαία. Θα το ξαναπούμε: η λύση του brain drain είναι μόνιμη και σταθερή δουλειά για όσους εργάζονται στην έρευνα, δημόσια κρατική χρηματοδότηση των ερευνητικών κέντρων και των Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Το κυνήγι προγραμμάτων και χρηματοδοτήσεων, οι άθλιες συνθήκες εργασίας (που πολλές φορές δεν αναγνωρίζονται καν σαν εργασία), η βιομηχανία των paper, η κατευθυνόμενη έρευνα από τις ανάγκες της αγοράς στη βάση του πρόσκαιρου κέρδους των λίγων, είναι μερικοί από τους λόγους που παράγουν το brain drain.