Η επιστημονική έρευνα αναδεικνύεται διεθνώς σε πυλώνα της οικονομίας και βασικό μοχλό της καπιταλιστική ανάπτυξης. Τα τεχνολογικά επιτεύγματα και η πρόοδος των επιστημών προσελκύουν τεράστιες επενδύσεις από την πλευρά του Κεφαλαίου απασχολώντας ολοένα και περισσότερες/ους εργαζόμενες/ους, σε συνθήκες εντατικοποιημένης εργασίας. Και ενώ η έρευνα έχει χαρακτηριστεί πολλάκις ως η ατμομηχανή της ανάπτυξης και ο δρόμος υπέρβασης της κρίσης από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, ο συγκεκριμένος κλάδος δεν είναι σαφώς καθορισμένος ενώ και η ίδια η διαδικασία παραγωγής του ερευνητικού-διδακτικού έργου είναι υποτιμημένη, τακτική που έχει σκοπό την παγίωση της απλήρωτης, κακοπληρωμένης, ανασφάλιστης και επισφαλούς εργασίας αλλά και την επιβολή της αντίληψης ότι η έρευνα δεν είναι εργασία, εφόσον δεν παράγεται απαραίτητα κάποιο προϊόν κατά την ερευνητική διαδικασία.
Η παραπάνω λογική ενισχύεται από την πληθώρα των «αφεντικών» του κλάδου, τόσο από τις κεντρικές πολιτικές των κυβερνήσεων και της ΕΕ, όσο και από τα πανεπιστήμια, τα ερευνητικά κέντρα και τις/τους επιστημονικούς υπευθύνους, φορώντας στην ερευνητική εργασία (κυρίως στις/στους ΥΔ) τον μανδύα της εκπαίδευσης, αποκρύπτοντας το κέρδος που αυτοί/ες παράγουν. Το κέρδος της (συχνά αμισθί) επιστημονικής εργασίας καρπώνεται η/ο supervisor μέσω των επιστημονικών δημοσιεύσεων αυξάνοντας το status, τη βαθμίδα και το μισθό της/του, το ερευνητικό ίδρυμα/πανεπιστήμιο ανεβαίνοντας δείκτη κατάταξης και προσελκύοντας μεγαλύτερες χρηματοδοτήσεις, το κράτος στο οποίο ανήκει το εκπαιδευτικό ίδρυμα στο οποίο εργάστηκε η/ο ερευνήτρια/ης με παρόμοιες διαδικασίες (αναβάθμιση γοήτρου, προσέλκυση επενδυτών). Τέλος το ερευνητικό κέρδος καρπώνονται οι εκδοτικοί κολοσσοί των ερευνητικών περιοδικών, αφού παίρνουν δωρεάν τη δουλειά της/του ερευνήτριας/η και την πωλούν πολύ ακριβά. Αξίζει να αναφερθεί πως με αυτή τη διαδικασία των δημοσιεύσεων- γοήτρου-χρηματοδότησης, ακόμα και η πιο αναξιοποίητη από το κεφάλαιο θεωρητική ερευνητική εργασία μπορεί να οδηγήσει σε κέρδος. Για όλα όσα περιγράφονται παραπάνω, για εμάς είναι ξεκάθαρο πως η επιστημονική έρευνα συγκροτείται σε κλάδο.
Οι ελαστικά εργαζόμενες/οι σε επιστημονικούς και τεχνολογικούς κλάδους της έρευνας-διδασκαλίας (μεταπτυχιακές εργασίες για ερευνητικά προγράμματα, υποψήφιοι διδάκτορες, Post doc ερευνητές, συμβασιούχοι ερευνητές, τεχνικό/βοηθητικό και διοικητικό προσωπικό, εργαζόμενοι σε spin-off, συμβασιούχοι διδάσκοντες) αποτελούν όλο εκείνο το δυναμικό που παράγει νέα έρευνα και γνώση ενώ ειδικά για τις/τους ΥΔ, ακόμα και η συνθήκη της Μπολόνια αναγνωρίζει μεν την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής ως τον τρίτο κύκλο της ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά προτείνει την αντιμετώπιση τους ως early ή first stage researchers όσον αφορά τα εργασιακά τους δικαιώματα.
Οι εργασιακές συνθήκες για αυτούς τις/τους νέες-ους ερευνητ(ρι)ές στην Ελλάδα έχουν χειροτερέψει δραματικά, με το μεγαλύτερο ποσοστό να βρίσκεται σε μία μόνιμη κινητικότητα και εξάρτηση από την προκήρυξη νέων προγραμμάτων, δουλεύοντας με εξοντωτικούς ρυθμούς σε ένα καθεστώς απλήρωτης και χωρίς δικαιώματα μαθητείας και κακοπληρωμένης προσωρινής απασχόλησης ή και ακόμα χωρίς ιατροφαρμακευτική κάλυψη αν το εισόδημά του δεν επαρκεί. Παράλληλα, άλλοι/ες αμείβονται με υποτροφίες ιδρυμάτων/οργανισμών/κράτους, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό πρακτικά δεν αμείβεται σε αναμονή κάποιας χρηματοδότησης. Σετο αυτό το ελαστικά εργαζόμενο προσωπικό ανήκουν οι ακαδημαϊκοί υπότροφοι και οι συμβασιούχοι διδάσκοντες που αμείβονται μέσω ΕΣΠΑ, λόγω των μηδενικών προσλήψεων μόνιμου διδακτικού προσωπικού ενώ το μόνιμο διδακτικό προσωπικό (ΔΕΠ, ΕΤΕΠ, ΕΔΙΠ, Ερευνητές) μειώνεται κάθε χρόνο.
Θεωρούμε ότι ο αγώνας για συμμετοχή στους υπάρχοντες συλλόγους, του μη μόνιμου προσωπικού είναι σημαντικός, αλλά δεν αρκεί. Επίσης η συγκρότηση σε συλλόγους ανα ίδρυμα μπορεί να είναι απαραίτητη για επιμέρους ζητήματα, αλλά δεν μπορεί να κερδίσει στα πιο «μεγάλα» προβλήματα του κλάδου όπως η υποχρηματοδότηση, οι συμβάσεις και η ασφάλιση. Για εμάς, η συγκρότηση ενός πανελλαδικού και κλαδικού σωματείου είναι στρατηγικός στόχος. Πανελλαδικό που θα συγκροτείται σε τοπικές επιτροπές και κλαδικού ώστε να ξεπεράσουμε τους διαχωρισμούς με βάση την ακαδημαϊκή/διδακτική ιδιότητα και να συγκροτηθούμε στη βάση των κοινών μας συμφερόντων και αναγκών. Βασικός στόχος του σωματείου θα πρέπει να είναι η αναγνώριση του εργασιακού κλάδου των ερευνητ(ρι)ών σε όλες τις βαθμίδες της έρευνας-διδασκαλίας. Σημαντική επιδίωξη μας είναι η υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας με αξιοπρεπή ελάχιστο μισθό και ασφάλιση, που να καλύπτει τις ανάγκες όλων των εργαζόμενων ερευνητ(ρι)ών.
Για εμάς, δεν αρκεί μία στείρα κριτική στο υπάρχον ερευνητικό πλαίσιο ούτε ένας οικονομικός αγώνας για υψηλότερες αμοιβές στον κλάδο. Δραστηριοποιούμαστε σε ένα πανεπιστήμιο-Ε.Κ. που θέλουμε να παράγει έρευνα και γνώση με βάση τις ανάγκες της πλειοψηφίας, να παράγει αξίες χρήσης και όχι εμπορεύματα. Το κριτήριο για την έρευνα στο σύγχρονο πανεπιστήμιο-Ε.Κ. είναι να μπορεί να αυξήσει την κερδοφορία των ιδιωτικών ομίλων ή στη καλύτερη περίπτωση να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του ενός κράτους στον ανταγωνισμό του με άλλα κράτη σε διεθνές επίπεδο. Δεν αρκεί η καταγγελία της επιχειρηματικής δράσης-αν και είναι απαραίτητη. Δε χωράμε σε μία κρατικά χρηματοδοτούμενη έρευνα για τον πόλεμο, την αστυνομία ή το κυνήγι μεταναστών και κατατρεγμένων στα σύνορα και τις μητροπόλεις. Παλεύουμε για έρευνα που θα έχει στόχο τη βελτίωση της ζωής των λαών, τη χειραφέτηση του ατόμου και το ξεπέρασμα της αυταπάτης, του ανορθολογισμού και του σκοταδισμού.
Καλούμε όλους/ες τους συναδέλφους/σες, να στηρίξουν την προσπάθεια συγκρότησης σωματείου, ανεξάρτητα την ακαδημαϊκη ιδιότητά τους, το αν εργάζονται με σύμβαση εργασίας ή έργου, υποτροφία ή αμισθί, αν έχουν ασφάλιση ή όχι.
Στα ατομικά προβλήματα να δώσουμε συλλογικές απαντήσεις!
Facebook page του σωματείου: https://www.facebook.com/researchers.union
Η σελίδα της ιδρυτικής συνέλευσης στο Facebook: https://www.facebook.com/events/246022417276881