Με μεγάλη έκπληξη ενημερωθήκαμε πως το “Σωματείο Συμβασιούχων Ερευνητών και Διδασκόντων Παν/μίων και Ερευνητικών Κέντρων στην Αθήνα” προχωρά σε συγκρότηση με εκλογές στις 31/10 – 1/11, αναφέροντας μάλιστα ότι έρχεται να καλύψει ένα μεγάλο κενό στους χώρους μας (!).
Στο κλάδο της έρευνας τα τελευταία χρόνια υπήρξαν συστηματικές προσπάθειες συνδικαλιστικής οργάνωσης και συλλογικής πάλης για τα εργασιακά δικαιώματα των μελών του. Με ιδιαίτερη αναφορά στους δεκάδες χιλιάδες συναδέλφους-ισσες που δουλεύουν χωρίς μισθό ή ανασφάλιστοι ή με άθλιες ατομικές συμβάσεις εργασίας στην έρευνα και την διδασκαλία, ξεπερνώντας τους διαχωρισμούς με βάση την ακαδημαϊκή/διδακτική ιδιότητα ή συντεχνιακές λογικές. Η εικόνα αυτών των εργαζομένων κρύβεται σκόπιμα πίσω από το πέπλο της “αριστείας” και της “καινοτομίας” που καλλιεργούν κυβερνήσεις και διοικήσεις. Ήταν σημαντικό ότι οι προσπάθειες αυτές απέκτησαν άμεσα ενιαία, πανελλαδικά και δημοκρατικά χαρακτηριστικά και οδήγησαν στην ίδρυση του Πανελλαδικού Σωματείου στην Έρευνα και στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (ΣΕΡΕΤΕ) τον Μάιο του 2021. Η συγκρότηση του ΣΕΡΕΤΕ έγινε μετά από μακρόχρονο και ανοιχτό διάλογο για το αν η έρευνα αποτελεί κλάδο, για το περιεχόμενό της, για την ανθρωπογεωγραφία της διεθνώς αλλά κυρίως στην Ελλάδα, για τις εργασιακές σχέσεις του προσωπικού των διαφόρων βαθμίδων. Με ανοικτή διαδικασία κατάρτισης και ζωντανής πανελλαδικής ψήφισης ενός καταστατικού που να κατοχυρώνει την προσπάθεια συγκρότησης του κλάδου σε σωματείο, φέρνοντας στο επίκεντρο της προσοχής εξαρχής τις όποιες διαφωνίες που υπήρξαν, ζητώντας από το ιδρυτικό σώμα να αποφανθεί σε όλη την επικράτεια επί κυριολεκτικά υπαρξιακών ζητημάτων.Ο κλαδικός χαρακτήρας αλλά και η πανελλαδική συγκρότηση του σωματείου ήταν ανάγκη που επιβλήθηκε μέσα από την ίδια την εμπειρία των εργαζομένων στον κλάδο, αλλά και εξαιτίας της αντεργατικής πολιτικής κυβερνήσεων/ΕΕ/κεφαλαίου που έχουν μετατρέψει την ερευνητική διαδικασία σε έρμαιο των επιχειρήσεων και της αγοράς και αναπαράγουν αυτό το καθεστώς. Τις συνέπειες αυτής της πολιτικής τις αντιμετωπίζουμε όλοι και όλες σφοδρά και ενιαία. Η μαζική και άμεση ανταπόκριση των συναδέλφων-ισσών οδήγησε σε ένα σωματείο που μετρά πλέον σχεδόν χίλια μέλη σε όλη την Ελλάδα, ενεργά παραρτήματα σε δύο πόλεις (Πάτρα και Θεσσαλονίκη) και ελπίζουμε στο μέλλον περισσότερα. Κυρίως όμως περιγράφει ένα ζωντανό και αγωνιστικό πρωτοβάθμιο σωματείο το οποίο λειτουργεί με τακτικές γενικές συνελεύσεις αλλά και από την πρώτη στιγμή άνοιξε αγωνιστικούς δρόμους διεκδίκησης των συμφερόντων του κλάδου. Αποκορύφωμα αυτή της διαδικασίας ήταν η επιτυχημένη διοργάνωση της πρώτης πανελλαδικής απεργίας στο κλάδο της έρευνας στην Ελλάδα το Μάιο του 2022 διεκδικώντας συλλογική σύμβαση εργασίας στο κλάδο, αλλά και η νικηφόρα έκβαση αγώνων σχετιζόμενοι με διεκδίκηση δεδουλευμένων και αδειών εγκυμοσύνης.
Πέρα από αυτό το ΣΕΡΕΤΕ κατοχυρώνεται στη συνείδηση των συναδελφ(ισσ)ών ως εγγυητής αγωνιστικότητας σε μια σειρά περιστατικών εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Το σωματείο μας έδωσε ηχηρό παρόν σε μια σειρά μαχών, όπως για συναδέλφους από την Ακαδημία Αθηνών, τους-ις υποτρόφους του ΙΚΥ, στο Πάντειο, στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών ενώ συνεχίζουν να καταφθάνουν στο σωματείο μας καταγγελίες συναδέλφων και συναδελφισσών. Στο σύντομο χρόνο ζωής του το σωματείο μας προσπάθησε να χτίσει δεσμούς κοινής αγωνιστικής δράσης με συλλόγους εργαζομένων και σωματεία σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και Ερευνητικά Κέντρα. Σε όλα αυτά η στάση των δυνάμεων του ΠΑΜΕ συνοψίστηκε στην καταψήφιση της στήριξης της απεργίας μας στις 17/5 στη διοίκηση του ΕΚΑ.
Η συγκρότηση του ΣΕΡΕΤΕ αλλά και τα πεπραγμένα του αποτελούν αντικειμενικά μια σημαντική συμβολή στην κάλυψη του τεράστιου κενού που υπήρχε στο κλάδο μας. Γνωρίζοντας από την πρώτη στιγμή πως αυτή η προσπάθεια υπερβαίνει την υποταγή και την αδράνεια που χαρακτηρίζει την πλειοψηφία του συνδικαλιστικού κινήματος, συγκροτήσαμε ένα σωματείο που θα έρχεται στα μέτρα των εργαζομένων και όχι στα μέτρα της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας και της υπάρχουσας εικόνας διάλυσης και κατακερματισμού που επικρατεί σε δεκάδες κλάδους. Επιλέξαμε να είμαστε στο ίδιο σωματείο με συναδέλφους που δουλεύουμε πλάι-πλάι αλλά δεν παίρνουν μισθό γιατί “δεν φτάνει το πρόγραμμα” ή “δεν πήραν μία θέση στην υποτροφία”, επιλέξαμε να ορίζει ο ίδιος ο κόσμος που εργάζεται ποιος λογίζεται στο κλάδο μας και ποιος όχι και όχι να μας το υποδεικνύουν τα εκάστοτε αφεντικά μας ή το υπάρχον στάτους συνδιαλλαγής των συνδικαλιστικών ηγεσιών.
Τούτων δοθέντων, είναι απορίας άξιο πως εμφανίζεται ένα τέτοιο νέο “σωματείο” και ποιο ακριβώς κενό έρχεται να καλύψει. Πως θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε πραγματικά την ανασφάλιστη και εκ περιτροπής εργασία, την απουσία πραγματικού ωραρίου, τον σύγχρονο εργασιακό μεσαίωνα, προωθώντας την διάσπαση και τον συνδικαλιστικό κατακερματισμό του κλάδου; Με ποιο τρόπο δικαιολογούν οι συνάδελφοι/ισσες την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός σωματείου συμβασιούχων που επιβάλλει επιπρόσθετους διαχωρισμούς στο ήδη υπάρχον κατακερματισμένο τοπίο εργασιακών σχέσεων;
Ενάμιση χρόνο μετά τη συγκρότηση του σωματείου μας, τρία χρόνια σχεδόν από την έναρξη των διαδικασιών συγκρότησης των σωματείων κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί “δεν άκουσα, δεν ήξερα”. Οι συνάδελφοι/ισσες που κρύβονται πίσω από αυτές τι κινήσεις (ΚΚΕ/ΚΝΕ) δεν μπορούν να προβάλλουν κανένα άλλοθι διαφορετικών απόψεων για την αναγκαία συγκρότηση του κλάδου, όταν επιλέγουν εν μια νυκτί να κάνουν εκλογές σε ένα σωματείο και ενώ έχει προηγηθεί η συνειδητή επιλογή τους να απέχουν από τις διαδικασίες συνδικαλιστικής συγκρότησης του κλάδου μας. Η πανελλαδική έκφραση της χωρίς αρχές παρέμβασης του ΚΚΕ στο εργατικό κίνημα στον κλάδο της έρευνας χαρακτηρίζεται από κραυγαλέες αντιφάσεις και παλινωδίες. Ενώ από τη μία διατείνεται ότι η έρευνα δεν είναι κλάδος εργασίας μέχρι τώρα συμμετείχε στο ΣΕΕΕΗ, κλαδικό σωματείο στην έρευνα στο Ηράκλειο Κρήτης. Αλλού συμμετέχει σε συλλόγους ερευνητών βαθμίδας (πρακτικά στους συλλόγους όσων ασκούν διευθυντικό δικαίωμα στη πρόσληψη και την απόλυση) και μετά καλεί σε ταξική ενότητα τους εργαζόμενους/ες. Ταξική ενότητα ποιων με ποιους αλήθεια; Επιπλέον, στην αρχή της συγκρότησης του ΣΕΡΕΤΕ μέλη της ΕΣΑΚ / ΠΑΜΕ ενώ τοποθετούνταν αρνητικά προς την εργασιακή ιδιότητα των ΥΔ, σε Ερευνητικά Κέντρα αναγνώριζαν ως εργαζόμενους τους ΥΔ ακολουθώντας την ίδια πρακτική και για τους/τις συναδέλφους ΥΔ στο ΕΜΠ που εγγράφονται κανονικά στο Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών. Εργαζόμενοι αλα κάρτ εν ολίγοις.
Η κίνηση αυτή το μόνο που έχει να προσφέρει είναι το κατακερματισμό και τη διάσπαση της αναγκαίας συνδικαλιστικής συγκρότησης του κλάδου μας. Αποτελεί συνέχεια της συγκρότησης αντίστοιχου σωματείου στη πόλη της Πάτρας (ΣΕΔ Αχαΐας), παρότι είχε προηγηθεί η συγκρότηση και η ενεργή λειτουργία του τοπικού παραρτήματος.
Η πάλη για Συλλογική Σύμβαση Εργασίας στον κλάδο απαιτεί τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση εργαζομένων και την κάλυψη όλων των διαφορετικών συνθηκών εργασίας στον ιδιόμορφο κλάδο μας, δεν μας αρμόζει να αφήσουμε κανέναν/μία πίσω. Το δύσκολο αυτό εγχείρημα, πέραν των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν όλοι οι κλάδοι εξαιτίας της αντεργατικής και μνημονιακής νομοθεσίας, βάζει επιπρόσθετα στο στόχαστρο την ουσία του τρόπου λειτουργίας της έρευνας, και ποιες ανάγκες εξυπηρετεί. Γι’αυτό και καλούμε τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσες να γραφτούν στο σωματείο μας, να διευρύνουμε την δυναμική μας και να προχωρήσουμε ενιαία και αγωνιστικά.
Είμαστε σίγουροι/ες πως η αγωνιστική δυναμική του εργαζόμενου κόσμου της έρευνας θα αποδείξει πως ο μόνος ουσιαστικός δρόμος είναι η ενιαία πρωτοβάθμια οργάνωση όλων των πληττόμενων και επισφαλών τμημάτων της τάξης για την οργάνωση των αγώνων τους. Ως LABour εκεί είναι η πρώτη μας στόχευση, με πρώτο σταθμό την ενίσχυση και στήριξη της απεργίας στις 9 Νοέμβρη, και και των συγκεντρώσεων που καλεί το ΣΕΡΕΤΕ σε Αθήνα (Χαυτεία 11 π.μ), Πάτρα (Παράρτημα 10 π.μ), Θεσσαλονίκη.