Στη σκοτεινή πλευρά της επιστήμης

Η βραδιά του ερευνητή είναι μία πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο την εξοικείωση του κοινού με τον κόσμο της έρευνας. Αυτή είναι η εισαγωγική πρόταση που βρίσκουμε στην επίσημη ιστοσελίδα, ενώ ακολουθεί η προτροπή “μη χάσεις την ευκαιρία να γνωρίσεις τη μαγεία της έρευνας!”. Μπορείς να γνωρίσεις τη μαγεία της έρευνας χωρίς να γνωρίσεις και τους ανθρώπους που την κάνουν;

Σίγουρα το να έρθει σε επαφή το ευρύ κοινό με το τι γίνεται πίσω από τις -για όλο τον υπόλοιπο χρόνο- κλειστές πόρτες των εργαστηρίων είναι σημαντικό. Φαίνεται όμως πως οι διοργανωτές προτιμούν να προβάλλουν τη ρετουσαρισμένη εικόνα και όχι την πραγματικότητα.

Κάθε poster στη Βραδιά του Ερευνητή κρύβει πίσω του τη δουλειά πολλών ανθρώπων της έρευνας. Δουλειά που προκύπτει μέσα από περιόδους επισφάλειας, χρόνια ανασφάλιστη, κακοπληρωμένη -ή και απλήρωτη- εργασία των νέων ερευνητών όπως οι υποψήφιοι διδάκτορες. Οι κρατικοί μηχανισμοί στήριξης της έρευνας στους νέους ερευνητές είναι υποτυπώδεις, ο κρατικός προϋπολογισμός οριακός και οι υποτροφίες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για τους υποψήφιους διδάκτορες ελάχιστες και σπάνιες οπότε και αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες σε ερευνητικό προσωπικό. Αλλά και όταν οι υποτροφίες (οι οποίες είναι όλες ανασφάλιστες) ή τα ερευνητικά προγράμματα επιλέξουν να χρηματοδοτήσουν τους “άριστους”, οι εργαζόμενοι της έρευνας περιμένουν αρκετούς μήνες (έως και 15) για να πληρωθούν αλλά εξαναγκάζονται παράλληλα να πληρώνουν μόνοι τους τις εργοδοτικές εισφορές ενώ χάνουν το μισό εισόδημα σε φόρους. Η κρατική αντιμετώπιση ως προς τις εργασιακές συνθήκες που υποβάλει τους εργαζόμενους στην έρευνα ανακλά την υποτίμηση και την περιθωριοποίηση του επιστημονικού προσωπικού. Παράλληλα, η ανασφάλεια στηρίζει την “καινοτομία” τους-γι αυτό και τόσες start up ξεπηδούν στη βραδιά του ερευνητή. Έχεις μια ιδέα; Ας την κάνουμε πατέντα- ο μόνος δρόμος να μην εξοικειωθεί ποτέ με την ιδέα σου το κοινό, παρά μόνο όταν εμείς θα έχουμε βγάλει και την τελευταία σταγόνα κέρδους από αυτή.

Η έρευνα και η επιστήμη είναι δύναμη και γοητεία με διαχρονική ανθρωπιστική αξία για το κοινό κοινωνικό καλό. Καιρός να αναγνωρίσουμε όμως πως πίσω από τις πολύκροτες δημοσιεύσεις και τις φανταχτερές φιέστες υπάρχουν εργαζόμενοι με ανθρώπινες ανάγκες που εργάζονται πολλές φορές σε ένα επιβαρυμένο με χημικά περιβάλλον ανασφάλιστοι, εργαζόμενοι που δεν ξέρουν αν θα πληρώνονται σε τρεις μήνες από τώρα, που δεν έχουν άδεια εγκυμοσύνης ή λοχείας, που αγωνιούν για τη χώρα που θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν όταν τελειώσει το τωρινό project.

Για εμάς δεν αρκεί να κάνουμε μία δουλειά που μας αρέσει. Αυτή τη δουλειά πρέπει να την πληρωνόμαστε. Κανείς/καμία να μη βρεθεί χωρίς ασφάλιση, να καταργηθούν τα μπλοκάκια στην έρευνα. Διεκδικούμε συμβάσεις εργασίας για όλους! Απαιτούμε ενίσχυση της κρατικής χρηματοδότησης στην έρευνα και τα πανεπιστήμια και όχι να στηριζόμαστε στις χορηγίες-φιλανθρωπίες από “καλοπροαίρετες” εταιρίες. Θέλουμε έρευνα με κέντρο τις κοινωνικές ανάγκες και όχι τα κέρδη των επιχειρήσεων! Αυτοί είμαστε οι εργαζόμενοι στην έρευνα. Και αυτή την πλευρά της επιστήμης αρνούμαστε να τη κρύψουμε!